Ενδομητρίωση

Η ενδομητρίωση (γνωστή και ως ενδομητρική υπερτροφία) ονομάζεται η κατάσταση κατά την οποία ο ενδομήτριος ιστός που καλύπτει την εσωτερική επιφάνεια της μήτρας, αυξάνεται και επεκτείνεται πέρα από τα φυσιολογικά όρια της μήτρας, σε ωοθήκες, σάλπιγγες, ουροδόχο κύστη, ορθό, ουρητήρες, νεφρά, κ.α. προκαλώντας φλεγμονές και συμφύσεις. Η ενδομητρίωση προσβάλλει γυναίκες όλων των ηλικιών υποβαθμίζοντας σημαντικά την υγεία και την ποιότητα ζωής τους.
Ως κυριότερα συμπτώματα της ενδομητρίωσης αναφέρονται η δυσμηνόρροια, ο πόνος κατά την ούρηση, την κένωση, κατά τη σεξουαλική επαφή ή μετά, η δυσκοιλιότητα, η διάρροια, η ναυτία, η απώλεια μεγάλων ποσοτήτων αίματος κατά την έμμηνο ρύση, ο πόνος χαμηλά στην κοιλιά ή στη λεκάνη και η υπογονιμότητα.

Τα αίτια της ενδομητρίωσης δεν είναι σαφή, συχνότερα όμως αποδίδεται σε παλίνδρομη έμμηνο ρύση (όταν το αίμα της εμμήνου ρύσεως ρέει προς τα πίσω στην πυελική κοιλότητα), διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος, ορμονικές διαταραχές, γενετικούς παράγοντες, παχυσαρκία, διαβήτη, κ.α.

Η διάγνωση της ενδομητρίωσης είναι πολύ απαιτητική και απόλυτα εξειδικευμένη: Πολλές γυναίκες χρειάζεται να επισκεφτούν αρκετές φορές τους γυναικολόγους τους πριν φτάσουν στη διάγνωση της ενδομητρίωσης. Για την διάγνωση απαιτείται λεπτομερής εξέταση του ιστορικού, κλινική γυναικολογική εξέταση με διακολπική ψηλάφηση και ψηλάφηση του ορθού, διακολπικό και διακοιλιακό υπερηχογράφημα και κατά περίπτωση κολποσκόπηση, κολονοσκόπηση ή μαγνητική τομογραφία. Όμως η οριστική διάγνωση της ενδομητρίωσης και της έκτασή της μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο με λαπαροσκόπηση.
Η θεραπεία της ενδομητρίωσης μπορεί να είναι φαρμακευτική, χειρουργική ή συνδυασμός και σχετίζεται με την ηλικία της ασθενούς, την επιθυμία για εγκυμοσύνη, το στάδιο της νόσου, την ένταση και τη διάρκεια των συμπτωμάτων της.
Η φαρμακευτική (ορμονική) θεραπεία αποσκοπεί κυρίως στην ανακούφιση των συμπτωμάτων ενώ σε περιπτώσεις εν τω βάθει ενδομητρίωσης που έχει επεκταθεί στην περιοχή της πυέλου, καθώς και σε περιπτώσεις γυναικών που θέλουν να διατηρήσουν ή να βελτιώσουν την αναπαραγωγική τους ικανότητα, η χειρουργική θεραπεία είναι απαραίτητη. Με τη χειρουργική θεραπεία αφαιρούνται όλες οι εστίες της νόσου και οι συμφύσεις, αποκαθιστώντας τη φυσιολογική ανατομία της πυέλου.
Η λεπτομερής αφαίρεση όλων των εστιών της ενδομητρίωσης είναι κρίσιμης σημασίας για την αποφυγή υποτροπών της νόσου. Η χρήση εξειδικευμένων χειρουργικών laser για την εστιασμένη αφαίρεση της ενδομητρίωσης (μέθοδος  ELLA) έχει αποδειχτεί κλινικά σημαντική για τη θεραπεία της ενδομητρίωσης με παράλληλη διατήρηση του ωοθηκικού αποθέματος, βελτιώνοντας την αναπαραγωγική δυνατότητα των ασθενών.